Phong cách lãnh đạo dân chủ đang được rất nhiều người tìm hiểu và quan tâm, bởi đây là một yếu tố nên có của một người lãnh đạo, quản lý cần có khi có những tác động với nhân viên dưới quyền trong doanh nghiệp. Vậy để hiểu rõ phong cách lãnh đạo là gì? Phong cách dân chủ là gì? Các ví dụ về phong cách lãnh đạo dân chủ?,… mời các anh/chị cùng Bá tìm hiểu những thông tin dưới đây nhé.
Phong cách lãnh đạo dân chủ là gì?
Phong cách lãnh đạo dân chủ (Democratic Leadership Style) là phương thức lãnh đạo trong đó người lãnh đạo khuyến khích sự tham gia đóng góp ý kiến của toàn bộ thành viên trong nhóm hoặc tổ chức để cùng nhau đưa ra quyết định. Người lãnh đạo không chỉ đạo theo mệnh lệnh độc đoán mà hoạt động với tinh thần bình đẳng, thảo luận và hợp tác nhằm hướng đến mục tiêu chung. Đây là phong cách dựa trên nguyên tắc “một người, một phiếu” giúp mọi thành viên cảm thấy được tôn trọng và có tiếng nói trong tổ chức.
Đặc điểm nổi bật của phong cách dân chủ
Khuyến khích sáng tạo và hợp tác: Người lãnh đạo dân chủ không ngừng tiếp nhận nhiều quan điểm, ý kiến đa dạng từ các thành viên, tạo môi trường cởi mở và thân thiện để mọi người cùng đóng góp.
Tập trung vào mục tiêu tập thể: Người lãnh đạo ưu tiên sự đoàn kết, tinh thần đồng đội, hướng dẫn và hỗ trợ nhóm hoàn thành nhiệm vụ chung.
Minh bạch và chia sẻ thông tin: Thông tin được truyền đạt rõ ràng, tạo cảm giác tin tưởng và tôn trọng giữa các thành viên.
Tính linh hoạt cao: Lãnh đạo dân chủ dễ dàng thích nghi, luôn mở lòng chấp nhận và thử nghiệm hướng đi mới để cải thiện hiệu quả.
Tập trung vào kết quả: Mặc dù đề cao sự tham gia, người lãnh đạo dân chủ vẫn đặt trọng tâm vào việc đạt được các mục tiêu và chịu trách nhiệm về kết quả chung của nhóm.
Ưu điểm và nhược điểm của phong cách lãnh đạo dân chủ
Ưu điểm
- Thúc đẩy sự tham gia và cam kết: Khi mọi người được tham gia quyết định, họ có tinh thần làm việc cao và tận tâm hơn.
- Cải thiện chất lượng quyết định: Đa dạng quan điểm giúp lựa chọn phương án tối ưu và sáng tạo hơn.
- Xây dựng mối quan hệ tin cậy: Sự bình đẳng và tôn trọng làm cho tập thể hòa hợp, giảm mâu thuẫn.
- Nâng cao sự hài lòng của nhân viên: Nhân viên cảm thấy được trân trọng, từ đó gắn bó lâu dài với tổ chức.
Nhược điểm
- Tốn nhiều thời gian: Việc lấy ý kiến và thảo luận đôi khi làm chậm quá trình ra quyết định, không phù hợp với tình huống cần xử lý nhanh.
- Nguy cơ bế tắc: Khi có nhiều ý kiến trái chiều, quyết định có thể khó đi đến đồng thuận.
- Hiệu suất có thể giảm: Một số nhân viên không quen hoặc không thích phong cách này, gây ảnh hưởng đến năng suất làm việc.
- Áp lực lên lãnh đạo: Lãnh đạo phải điều phối, làm trọng tài và đảm bảo cuộc thảo luận đi đúng hướng, tránh lan man.
2 Ví dụ điển hình về phong cách lãnh đạo dân chủ
1. HENRY FORD
Một trong những người áp dụng thành công và sáng tạo nhất với phong cách lãnh đạo dân chủ là Henry Ford. Với những triết lý của mình, ông gần như đã thay đổi quan niệm về “lãnh đạo” của giới tư bản trong những năm 20-30 của thế kỷ XX, khi các công ty tư bản chỉ biết bóc lột và tranh giành công nhân viên về phía mình.
Với ông, mục tiêu cao nhất không phải là lợi nhuận, mà là “mức độ hài lòng của mỗi người chứ không phải số tiền ghi trên bản sao kê”. Ông chú trọng xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng và, bên cạnh đó, quan tâm tới đời sống nhân viên của mình. Trong công việc, khi thảo luận với nhân viên, Ford được đặt ở vị trí trung gian, khích lệ nhân viên nêu ra các ý kiến, tranh luận, ai cũng có cơ hội được nói. Điều đó làm cho nhân viên của ông cảm thấy được tôn trọng và có tinh thần cống hiến vì tập thể hơn – khi thấy mình là một phần của team.
2. STEVE JOBS
Ban đầu, Steve Jobs là một người theo phong cách dân chủ thuần túy. Ông trao quyền cho nhân viên quyết định, đóng vai trò dẫn dắt và điều phối với hình ảnh chúng ta thường thấy: thuyết trình và nghe mọi người đóng góp về sản phẩm. Tuy nhiên, một thời gian sau, Jobs có xu hướng thiên về phong cách độc đoán dẫn đến câu chuyện từ chức của mình.
Mặc dù vậy, sau khi quay lại với Apple, Jobs đã chuyển đổi và quay trở về phong cách dân chủ của mình. Những người được ông mời về làm việc sẽ được trao quyền để tự phát triển. Trong một số quyết định quan trọng, ông sẵn sàng để cho các cộng sự: nhà thiết kế chính Jonathan Ive, chuyên gia sản xuất Tim Cook…ra quyết định, trong khi đóng vai trò cố vấn cho họ.
Tổng kết
Để trở thành một nhà lãnh đạo đòi hỏi người đứng đầu phải có một nghệ thuật lãnh đạo cho riêng mình, với phong cách lãnh đạo phù hợp với tính chất của tổ chức mình làm việc. Nếu không xây dựng một phong cách lãnh đạo đúng đắn, nhà lãnh đạo có thể bị chìm trong những lời chỉ trích và sự quay lưng đến từ những cấp dưới – lẽ ra sẽ trở thành những cánh tay đắc lực, và đối mặt với sự thất bại.
Trên đây là những thông tin về phong cách lãnh đạo dân chủ và Ví dụ về phong cách lãnh đạo dân chủ. Nếu đang là một leader, tại sao bạn không thử cân nhắc lựa chọn phong cách lãnh đạo này cho mình?
Nguồn tham khảo
Brian Tracy, Thuật lãnh đạo, 2005, NXB Thế Giới.
Henry Ford, Cuộc đời và sự nghiệp của tôi, 1922, NXB Lao Động – Xã hội.
Nadeem Bhatti, Ghulam Murtaza Maitlo, Naveed Shaikh, Muhammad Aamir Hashmi, Faiz M. Shaikh, The Impact of Autocratic and Democratic Leadership Style on Job Satisfaction, 2012.
Xem thêm: Cách viết kế hoạch nghề nghiệp trong 3 năm tới như thế nào?
