Anh/chị sẽ học được những kiến thức nào trong bài viết này? Đó là các ví dụ về độc quyền trong kinh doanh, khái niệm thế nào là độc quyền, cách mà độc quyền có thể xuất hiện cũng như thảo luận về sự quan trọng của chúng trong ngành kinh doanh. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng sẽ trả lời một số câu hỏi phổ biến liên quan đến chủ đề này.
Độc quyền là gì?
Trước khi chúng ta xem xét ví dụ về độc quyền, hãy làm rõ ý nghĩa của thuật ngữ này. Độc quyền xảy ra khi một công ty hoàn toàn kiểm soát hoặc thống trị một ngành công nghiệp bằng cách sản xuất một sản phẩm độc quyền, thường không có hoặc rất ít sự cạnh tranh từ các đối thủ khác. Và người tiêu dùng thường chỉ có một lựa chọn để mua sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể từ công ty đó.
uk.indeed.com
Đôi khi, độc quyền có thể mang lại lợi ích cho người tiêu dùng thông qua việc cung cấp sản phẩm chất lượng cao với giá thấp. Ngoài ra, nó cũng có thể chỉ ra rằng công ty đó sở hữu hoặc kiểm soát quyền độc quyền về việc sản xuất và cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ.
Ví dụ về độc quyền trong kinh doanh
Sau cuộc chiến tranh Trung-Nhật (1894-1895), Nhật Bản đã nhận được số tiền bồi thường và chiếm được tài sản từ việc thôn tính Triều Tiên và khu vực Đông Bắc Trung Quốc. Nhờ vào nguồn tài nguyên này, nền kinh tế Nhật Bản đã trở nên mạnh mẽ hơn. Trong khoảng 14 năm tiếp theo, từ 1900 đến 1914, tỷ lệ giá trị công nghiệp trong nền kinh tế quốc gia đã tăng từ 19% lên 42%.
Việc thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa đã dẫn đến sự tập trung mạnh mẽ trong các lĩnh vực công nghiệp, thương nghiệp và ngân hàng. Nhiều công ty sở hữu sự độc quyền trong kinh doanh xuất hiện như Mít-su-bi-si, Mít-sưi… và chúng đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế và chính trị của Nhật Bản. Các công ty này sở hữu nhiều ngân hàng, mỏ, nhà máy, đường sắt và tàu biển, có khả năng chi phối và can thiệp vào cả khía cạnh kinh tế và chính trị của Nhật Bản. Giai đoạn này trong lịch sử Nhật Bản được gọi là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai (1895-1912).
Sự xuất hiện của những công ty trên được xem là ví dụ về độc quyền trong kinh doanh rõ ràng nhất cho những ảnh hưởng của công ty độc quyền đối với nền kinh tế của một quốc gia.
>>Tham khảo thêm: Ví dụ về chu kỳ sống của 1 sản phẩm | Quy trình hoạt động
Nguyên nhân của sự độc quyền
Sự độc quyền có thể xảy ra xuất phát từ một số nguyên nhân chính sau:
Quốc hữu hóa
Chính phủ có thể kiểm soát các sản phẩm trong một ngành bằng cách quốc hữu hóa nó. Điều này đồng nghĩa với việc chính phủ tự mình cung cấp các sản phẩm đó thay vì để các công ty tư nhân thực hiện. Thường thấy trường hợp này xảy ra ở các quốc gia đang phát triển, nơi chính phủ đảm trách việc tạo ra một ngành công nghiệp có lợi nhuận để tạo nguồn thu nhập cho quốc gia. Ví dụ về quốc hữu hóa có thể là dịch vụ chuyển phát thư và giáo dục mầm non.
Cấp bản quyền và bằng sáng chế
Chính phủ có thể cấp phép bằng sáng chế và bản quyền cho các cá nhân, tổ chức cụ thể để thúc đẩy sự độc quyền. Bằng sáng chế là một loại giấy phép mà chính phủ có thể cung cấp cho một công ty hoặc tổ chức, cho phép họ sở hữu độc quyền đối với một tên, sản phẩm, quy trình hoặc phát minh cụ thể. Điều này có nghĩa rằng không ai khác được phép sản xuất hoặc phát minh một sản phẩm tương tự, tạo điều kiện cho công ty được cấp bằng sáng chế sở hữu độc quyền đối với sản phẩm đó.
Sáp nhập
Hòa nhập doanh nghiệp (sáp nhập) xảy ra khi nhiều công ty hợp nhất tài sản và hoạt động của họ để tạo thành một thực thể mới dưới một tên mới. Hòa nhập có thể dẫn đến sự độc quyền do số lượng đối thủ cạnh tranh trong một ngành có thể giảm đi. Ngoài ra, phương pháp này có thể mang lại lợi ích bằng cách công ty có thể tự do xác định giá trên thị trường mới và tận dụng nguồn lực gia tăng.
Điều kiện không thuận lợi
Khi nhiều công ty trong cùng một ngành gặp khó khăn, chẳng hạn như gặp khó khăn tài chính và không thể duy trì hoạt động kinh doanh, họ có thể quyết định đóng cửa hoạt động của mình. Các công ty mạnh mẽ thường có khả năng tồn tại trong môi trường thị trường đầy khó khăn hơn so với các doanh nghiệp nhỏ hơn. Kết quả của sự kiện này có thể làm cho các doanh nghiệp mạnh trở thành nguồn cung cấp độc quyền cho một sản phẩm cụ thể.
Hạn chế về địa lý
Sự độc quyền có thể xuất hiện khi một khu vực nằm ở vị trí xa hoặc khó tiếp cận. Ví dụ, nếu một cộng đồng định cư ở một vùng núi, họ có thể có hạn chế về nguồn lực để phát triển nhiều hoạt động kinh doanh đa dạng. Thường thì họ chỉ cần các doanh nghiệp thiết yếu như siêu thị, bệnh viện hoặc cửa hàng phần cứng. Điều này cuối cùng có thể dẫn đến tình trạng độc quyền cho các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực cụ thể này.
Thành lập sớm
Một công ty bắt đầu hoạt động trong một lĩnh vực càng sớm, thì người tiêu dùng càng có khả năng mua sản phẩm từ công ty đó. Ví dụ, các thương hiệu máy tính được thành lập vào cuối những năm 1990 có thể nhận được sự tin tưởng và ưa chuộng hơn so với các thương hiệu mới nổi thành lập vào những năm 2000. Người tiêu dùng thường sẵn sàng mua hàng từ thương hiệu mà họ coi là có nhiều kinh nghiệm hơn trong ngành. Điều này có thể làm cho thương hiệu đầu tiên trở thành thương hiệu phổ biến nhất trong lĩnh vực đó, và dẫn đến tình trạng độc quyền.
Tại sao độc quyền kinh doanh lại quan trọng
Các doanh nghiệp có thể hưởng lợi từ việc biến thành độc quyền trong nhiều khía cạnh. Dưới đây là một số lý do khiến độc quyền trở nên quan trọng:
- Doanh thu cao hơn: Các công ty kiểm soát thị trường thường có khả năng kiểm soát doanh thu của họ tốt hơn. Ví dụ: Họ có thể tính giá cao hơn cho sản phẩm hoặc dịch vụ của mình để đáp ứng các mục tiêu tài chính.
- Sản phẩm độc quyền: Người tiêu dùng có thể tiếp cận các sản phẩm độc quyền, điều này có thể làm tăng giá trị sản phẩm vì không có sự cạnh tranh từ các công ty khác.
- Ổn định giá tốt hơn: Trong môi trường cạnh tranh, giá cả có thể biến đổi liên tục. Trong trường hợp độc quyền, giá có thể ổn định hơn trong một khoảng thời gian dài.
- Nhiều nguồn tài chính hơn: Các công ty có thể tiết kiệm tiền cho tiếp thị và nghiên cứu khi sự cạnh tranh ít hơn. Kết quả là, họ có thể sử dụng nguồn tài chính để phát triển sản phẩm và tài nguyên con người.
- Thu hút đầu tư: Sự độc quyền có thể tạo sự thu hút đối với các nhà đầu tư tiềm năng vì nó có thể mang lại lợi nhuận ổn định và tiềm năng cho các công ty. Điều này có thể giúp công ty duy trì trạng thái độc quyền và tăng trưởng hơn.
>>Tìm hiểu thêm: Ví dụ về nhượng quyền thương mại | Bài học từ các “ông lớn”
Một số câu hỏi thường gặp ví dụ về độc quyền
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về độc quyền:
Làm sao để phân biệt được độc quyền và cạnh tranh hoàn hảo?
Trong tình trạng độc quyền, một công ty thường cung cấp một sản phẩm và sự cạnh tranh trong thị trường thường rất ít. Trong khi đó, trong một thị trường cạnh tranh bình thường, lượng cung của sản phẩm tương đương với lượng cầu của nó. Điều này đảm bảo rằng tất cả các công ty trong một ngành cụ thể có thị phần tương đối bằng nhau và mọi công ty riêng lẻ đều thu được các lợi ích tương tự.
Độc quyền và độc quyền nhóm khác nhau như thế nào?
Độc quyền có thể xuất hiện khi sản phẩm của một công ty cụ thể trở thành lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng và ít hoặc không có sự cạnh tranh từ các nhà sản xuất khác. Độc quyền nhóm có thể xảy ra khi một số công ty cùng kiểm soát toàn bộ ngành, chứ không chỉ có một công ty duy nhất như trong trường hợp độc quyền. Độc quyền nhóm có thể cho phép các công ty này hợp tác bằng cách hạn chế nguồn cung cấp hoặc thiết lập giá để tạo ra lợi nhuận.
Chính phủ có thể ngăn chặn độc quyền?
Bằng việc thiết lập và áp dụng các quy định, chính phủ có thể cố gắng giảm thiểu khả năng cho các công ty trong cùng một ngành thực hiện các sáp nhập hoặc mua lại, nhằm hạn chế sự hình thành độc quyền. Nếu chính phủ có niềm tin rằng việc sáp nhập các công ty có thể dẫn đến độc quyền, họ có thể cố gắng ngăn cản sự sáp nhập này hoặc buộc doanh nghiệp chia sẻ tài sản. Điều này có thể giúp giảm quyền lực của công ty và hạn chế tài nguyên mà họ có thể sử dụng để mua các công ty khác.
Chính phủ cũng có thể ngăn cản một công ty tham gia thị trường nếu công ty này đã đạt được một thị phần quan trọng. Chính phủ cũng có thể tạo ra sự độc quyền để đảm bảo rằng người dân có thể tiếp cận các dịch vụ quan trọng như tiện ích hoặc giao thông công cộng. Họ cũng có thể cung cấp các khoản trợ cấp để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ hơn có thể đối mặt với các vấn đề tài chính, giúp ngăn chặn công ty lớn hơn đạt được độc quyền.
Tổng kết
Trong các thị trường có nhiều doanh nghiệp hoạt động trong cùng một lĩnh vực sản phẩm hoặc dịch vụ, sự cạnh tranh là điều phổ biến. Khi cạnh tranh giảm đi đến mức tối thiểu có thể đẫn đến hiện tượng độc quyền. Hy vọng rằng, thông qua bài viết của Bá chia sẻ các ví dụ về độc quyền, bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm này cũng như cách nó hoạt động nhé!
Nếu Anh/Chị đang hoặc định kinh doanh trên Facebook nhưng gặp khó khăn trong việc thu hút khách hàng tiềm năng, thì bài viết Cách tìm kiếm khách hàng trên Facebook [Updated] liên tục sẽ là một nguồn thông tin hữu ích dành cho Anh/Chị. Chúng tôi sẽ giúp Anh/Chị hiểu rõ hơn về cách tìm kiếm và thu hút khách hàng trên Facebook.
